Het Gouden Kind en het Zwarte Schaap

Het Gouden Kind en het Zwarte Schaap

Eén van de gevolgen van een narcistische opvoeding is dat ook hier projectie een rol speelt en het kind niet gezien wordt als zelfstandig individu in ontwikkeling. De narcistische ouder projecteert hierbij haar/zijn eigen eigenschappen die hij/zij als positief ziet op het ene kind, en de eigenschappen die hij/zij als negatief ziet op het andere kind. Hierdoor wordt er een Gouden Kind gecreëerd en een Zwart Schaap.

In eerste instantie wordt vaak het Gouden Kind gecreëerd: een fantastisch wezen waarmee de narcist kan pronken. Het kind kan uiteraard niets verkeerd doen en wordt vaak naar het middelpunt van de belangstelling geduwd om vooral ook te laten zien hoe goed de narcist het doet als ouder, want uiteraard is dit geweldige kind het gevolg van zíjn/haar opvoeding. Eventuele 'tekortkomingen' worden onder het tapijt geveegd of juist uitgebuit als zijnde een bijzondere eigenschap waarmee nog meer aandacht gevraagd/opgeëist kan worden voor het toch al zo bijzondere kind met wie ze zo'n gewéldige band hebben.

Op een volgend kind zullen dan de eigenschappen geprojecteerd worden die de narcist liever níet onder ogen ziet: het zwarte schaap is geboren. Op dit kind worden alle frustraties gebotvierd. Het kind kan nooit iets goed doen, krijgt altijd overal de schuld van en heeft het altijd gedaan... Wát het kind ook doet in zijn/haar zoektocht naar de liefde van deze ouder, het is nooit, maar dan ook nooit, goed genoeg...

Beide situaties zijn erg ongezond voor een kind en bedreigen hem/haar in zijn ontwikkeling. Het ene kind leert geen verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/haar gedrag, krijgt altijd zijn/haar zin en wat het ook zegt: het krijgt altijd gelijk. Het kind hoeft nergens zijn best voor te doen, het is al perfect!
Het andere kind leert dat het niet deugt, niet goed genoeg is en nooit goed genoeg zal zijn, hoe hard het zijn/haar best ook doet.

In beide gevallen wordt het werkelijke kind niet gezien en erkend. De narcistische ouder kent geen empathie en is niet in staat om zich in het kind te verplaatsen, dit geldt voor béide kinderen. De échte behoeften van het kind worden daarmee ook niet vervuld. De getoonde liefde is leeg, is een farce, óók voor het Gouden Kind. Ook het Gouden Kind zal op zoek gaan naar de liefde van de narcistische ouder die er eenvoudigweg niet is. Hoewel het weinig hoeft te doen om geprezen te worden ervaart het leegte en kilheid in het echte contact met de narcistische ouder, hoewel de ouder zich wel betrokken tóónt is dat niet wat het kind vóelt. Al gauw krijgt het kind in de gaten dat het helemaal niet om hem/haar gaat, maar om de narcistische ouder...

Tegelijkertijd doet en zegt de narcistische ouder dingen die ook het Gouden Kind pijn doen, de narcistische ouder heeft dit helemaal niet in de gaten en zal dit luchtig wegwuiven. Niets aan de hand... de gevoelens van béide kinderen worden hierbij volledig genegeerd. Beide kinderen leren al snel dat het geen zin heeft hun gevoel hierover te uiten, waarbij het Gouden Kind een belabberde verklaring krijgt en overstelpt wordt met lege knuffels en kusjes ('nou liefje, ga maar fijn weer spelen hè) en het Zwarte Schaap regelrecht afgestraft zal worden ('Donder op, naar je kamer!').

De leegte die deze kinderen ervaren bieden de kinderen niet de veilige basis die zij nodig hebben om hun eigen persoonlijkheid te ontwikkelen. Hierdoor kan er hechtingsproblematiek ontstaan en worden kinderen in hun ontwikkeling ernstig bedreigd waardoor er problemen kunnen ontstaan op verschillende terreinen van hun leven.

Sjoukje Varwijk is kennis- en ervaringsdeskundige op het gebied van Narcistisch geweld. In haar praktijk, praktijk CoBeSlaN biedt zij hulp aan de 'slachtoffers' die hiermee te maken krijgen.
Voor meer informatie kijk op www.cobeslan.nl