Waarom gesprekken met kwaadaardige narcisten zo pijnlijk zijn, lijst van manipulatietactieken.
In een gesprek heeft de narcist maar één doel: het afwijzen van je meningen, je gezichtspunten, je overtuigingen en jouw versie van de werkelijkheid, om jou zó ver zien te krijgen dat jij de situatie en de wereld alleen vanuit zíjn gezichtspunt en versie van de werkelijkheid beschouwt.
(NB: de kwaadaardige narcist kan zowel mannelijk als vrouwelijk zijn, in dezen valt voor zijn ook haar te lezen, voor de leesbaarheid zal ik kiezen voor de mannelijke vorm.)
Kwaadaardige narcisten zijn superieure personen en hebben dus altijd gelijk. In feite voelen zij zich alleen al aangevallen doordat jij vindt dat je recht hebt op je eigen mening. Waarom praten we eigenlijk? Jouw meningen doen er niet toe! En jij zou je moeten schamen dat je überhaupt een mening hebt!
Hoe dan ook, ik heb het hier over hun mindset, wat er in hun hoofd gebeurt terwijl ze tegen je praten. En dat is een mindset van een heel toxisch persoon. In hun ogen zou jij naar hen moeten luisteren en alles wat ze zeggen bewonderen. De narcist is vastbesloten om jou te domineren en jou zover te krijgen dat je hun verhaal of versie van gebeurtenissen gelooft zodat zij door kunnen gaan met hun slechte gedrag. Wat het slechte gedrag ook is, het zal gerechtvaardigd en goedgepraat worden. Ze willen dat jij die werkelijkheid gelooft zodat zij met alles weg kunnen komen. Ze kunnen met anderen flirten en dat is oké omdat jij niet genoeg aandacht aan ze besteedt, ze kunnen je bedriegen en dat is oké omdat jij het altijd te druk hebt etcetera. Ik weet dat dit belachelijk klinkt maar dit is hoe ze je conditioneren en op je inpraten om jou hun versie van de werkelijkheid te laten geloven. Dus jij wordt een persoon zonder meningen.
Als je telkens bestraft wordt voor elke mening die je hebt is dat conditionering, conditionering om je eigen meningen niet te geloven en hier geen vertrouwen in te hebben. Uiteindelijk, omdat je zoveel afgestraft wordt, gá je denken dat het allemaal aan jou ligt.
Laten we eerst eens kijken naar hoe een gezonde conversatie eruit ziet. Een gezonde conversatie is oprechte, eerlijke, open communicatie.
Dit zijn een aantal idealen om naar te streven:
1. In een gezonde conversatie worden jouw gevoelens erkend. Dus als jij je verdrietig, boos of bang voelt wordt het erkend. Het is waar dat jij dat voelt, en misschien is dat vanwege een historische reden of je temperament. Je gevoelens zijn niet noodzakelijkerwijs terecht maar ze worden erkend, dat is oké. In een gezond gesprek worden je gevoelens onderzocht of op zijn minst op één of andere manier besproken. Soms zou je boos kunnen zijn, misschien omdat je hoge verwachtingen had waaraan niet werd voldaan, misschien zijn deze verwachtingen redelijk of onredelijk, dat maakt niet uit, als jij boos bent zou je in staat moeten zijn om dat te onderzoeken. Dat is wat erkenning is, het betekent dat jouw gevoelens jouw gevoelens zijn en dat het oké is.
2. Je gezichtspunten worden gerespecteerd en daar wordt naar geluisterd. In conversaties zullen verschillende meningen en gezichtspunten zijn. Een normaal persoon zal waarschijnlijk de tijd nemen om ernaar te luisteren en er aandacht aan besteden. Dat betekent niet dat je gelijk hebt maar het betekent dat je een aantal zorgen hebt en dat die op de één of andere manier besproken moeten worden.
3. De punten die je inbrengt worden meteen besproken in een gezonde conversatie. Er is iemand die praat en er is iemand die actief luistert. In ongezonde gesprekken wordt het onderwerp meteen veranderd of je wordt gewoon genegeerd.
4. Als je redelijk bent zal de persoon met wie je in gesprek bent een aantal van je interpretaties overnemen. In conversaties zijn er twee mensen met verschillende werkelijkheden. Het kan lastig zijn om het eens te worden over de interpretatie van de feiten of de situatie. Maar als je met een redelijk persoon praat wíllen ze in feite naar je luisteren, ze willen je gevoelens begrijpen en dan zullen ze je punten begrijpen en wat je zorgen zijn. En ze zullen instemmen met een aantal punten waarmee ze het eens zijn. Je vindt wat punten van overeenstemming en wat punten die niet overeenstemmen en dan kun je daarop verder bouwen.
5. Het onderwerp dat wordt besproken zal relevant zijn. Het gesprek zal je helpen het probleem op te lossen of op zijn minst informatie erover te delen.
6. Iedereen vertelt de waarheid in de conversatie. Dus jij stapt binnen en bent oprecht, eerlijk en open en de andere persoon is dat ook.
7. Het betreft personen die geven om het welzijn van de ander. Dit grijpt terug op het erkennen van gevoelens, het respecteren van gezichtspunten en ernaar luisteren. Dit betekent niet dat ze het 100% met je eens zullen zijn maar ze zullen luisteren naar jouw inbreng en erover nadenken.
8. Mensen nemen verantwoordelijkheid voor hun daden; ik ga niet de schuld op me nemen voor de actie die jij verkoos en ik ga jou niet de schuld geven van de actie die ik heb gekozen. Iedereen neemt de verantwoordelijkheid voor zijn eigen acties.
9. Er is weinig tot geen agressie. Mensen delen eenvoudigweg informatie of gevoelens of zorgen. Dit creëert stappen waarmee misschien een probleem opgelost kan worden.
10. Mensen geven om elkaar en wíllen het probleem oplossen.
Dit zijn wat criteria die aanwezig zijn in gezonde gesprekken waarin twee mensen oprecht, eerlijk en open zijn. Geen van deze criteria voldoet aan een narcist. Met een narcist is geen van deze punten waar. Het zal totaal anders zijn, zij zullen je willen domineren. De woorden die ze gebruiken zijn wapens. Het zijn wapens omdat ze bedoeld zijn om te domineren, kwetsen en alles wat je voelt en denkt miskennen.
Laten we eens kijken naar de communicatie met een kwaadaardige narcist, laten we kijken naar de
manipulatietactieken van de narcist.
1,
Ze miskennen je gevoelens, zeggen dat je gevoelens verkeerd zijn. Als je bijvoorbeeld verdrietig bent zullen ze zeggen dat er geen reden is om verdrietig te zijn en dat je een verwend nest bent, ik praat toch met je? Je bent gewoon een dramaqueen. Wat je ook voelt, het wordt miskend. Dit is belangrijk, want wanneer je gevoelens niet erkend worden ben je niet in staat informatie te verwerken, omdat gevoelens signalen van je lichaam zijn om aan te geven dat er iets niet klopt. Over het algemeen voelen mensen zich verdrietig door verlies, mensen voelen boosheid door hoge verwachtingen of omdat hun grenzen overschreden worden, ze voelen angst als ze in gevaar zijn. Normaal gesproken zijn ze in gevaar als ze in de buurt zijn van een toxisch persoon.
Stel je voor: deze signalen gaan af in je lichaam want wat doet de narcist? Hij overschrijdt je grenzen (je voelt boosheid), geeft je geen emotionele ondersteuning (je voelt verdriet) en maakt je bang omdat hij in feite gevaarlijk is, hij zou verbaal agressief kunnen zijn of met dingen kunnen gooien, afhankelijk van de narcist. Dus jij hebt deze gevoelens en wát je ook voelt het wordt eenvoudigweg verworpen en de narcist probeert jou zover te krijgen dat je het weg rationaliseert; 'het is oké, je zou je niet bang moeten voelen, je bent volkomen veilig' zélfs wanneer je dat niet bent. Je lichaam heeft specifieke sensoren en gebruikt datasignalen die aangeven dat er iets mis is. Dus dit is de eerste stap om je te beheersen en domineren.
2. Ze geven niet om je welzijn.
3. Countering. Ze spreken alles tegen wat je zegt. Wat je ook zegt, je zult ongelijk hebben. Als je zegt; ik ben zo koud vandaag, zullen zij zeggen dat dit nergens op slaat omdat het helemaal niet koud is. Er valt geen gesprek op te bouwen want zelfs de meest voor de hand liggende feiten worden tegengesproken. Hiermee willen ze je emotioneel overstuur maken. Als je iemand overstuur wilt maken ontken je gewoon de feiten.
4. Neerbuigend zijn. Dit doen ze met behulp van hun woordkeuze. Veelgebruikt is 'wat jij niet begrijpt' of ' wat jij verkeerd begrijpt'. Hiermee wordt er al van uit gegaan dat jij iets niet begrijpt ook al is nog nergens over gesproken, hoe kun je vaststellen of iemand iets wel of niet begrijpt als er nog niets gezegd is? Hij gaat er van uit dat je onwetend bent of dat je het niet snapt en dat je dom bent. Dit is slechts één van de vele voorbeelden. Er zijn vele beledigende bewoordingen die ze kunnen gebruiken om je onderuit te halen. Dit veroorzaakt een hoop emotionele oproer of ontregeling.
5. Je naar beneden halen. Ze halen alles naar beneden wat je doet zodat zij zich superieur kunnen voelen. Om de één of andere reden denken ze dat wanneer ze hun dierbaren naar beneden kunnen halen dat ze boven hen blijven staan, dat ze superieur zijn. In feite is dit niet hoe het werkt, je krijgt een goed gevoel over jezelf door de dingen die je bereikt in je leven, maar een narcist voelt zich goed door anderen naar beneden te halen.
6. Ze negeren volledig wat je zegt. Als je vragen stelt of punten inbrengt gaan ze er niet op in om je te laten voelen dat je niet belangrijk bent.
a) Je stelt een vraag en ze doen net alsof ze het niet horen;
b) Je maakt een punt en ze gaan er niet op in, ze blijven gewoon praten over hetgeen waar zij over willen praten. Je voelt je onzichtbaar en onbelangrijk. Als jij dit voelt hebben ze hun werk goed gedaan.
7. Alles wat je doet devalueren; het is niet belangrijk, doet er niet toe. Stel je voor dat jij de hele huishouding runt en de bankzaken en boekhouding erbij, de narcist zal zeggen dat elke echtgenote dat doet, dus niet zo belangrijk...
8. Overwaarderen wat ze zelf doen. Die paar dingen die zij bijdragen, bijvoorbeeld het buitenzetten van de vuilniszak en het aan de weg zetten van de container, worden megabelangrijk gemaakt en hier wordt je voortdurend aan herinnerd, hoe goed ze zijn als partner, ze zijn voortdurend hun werkelijkheid aan het propaganderen;
9. Van onderwerp veranderen. Problemen worden nooit opgelost omdat de narcist van onderwerp blijft veranderen zodra jij iets ter sprake brengt;
10. Je opzettelijk verwarren. Als jij in verwarring bent kun je niet helder denken en als jij niet helder kunt denken is het lastig om die dingen naar voren te brengen waar je last van hebt. Op deze manier ontwijken ze hun verantwoordelijkheid, daar komt bij dat wanneer jij in verwarring bent jij meer geneigd bent hun waarheid te accepteren omdat je kritische denken is uitgeschakeld;
11. Ontkennen wat er net is gebeurd, voortdurende gaslighting. Je hebt bijvoorbeeld net iets afgesproken en vervolgens wordt dit door de narcist glashard ontkend, ook al heb je het op tape opgenomen dan nog zullen ze zeggen dat je met de opname geknoeid hebt. Zodra ze betrapt worden op een leugen verzinnen ze gewoon een andere leugen of ze gaan je gaslighten;
12. Het extreem lang rekken van redevoeringen, het houden van monologen of monopolisering van het gesprek. Op het moment dat jij iets ter sprake wilt brengen blijven ze urenlang doorgaan over een bepaald irrelevant onderwerp zodat jij geen kans krijgt het ter sprake te brengen, net zolang tot jij het opgeeft;
13. Het rationaliseren, minimaliseren of rechtvaardigen van hun slechte gedrag, wat ze ook gedaan hebben, het stelt niet veel voor, het is niet zo belangrijk. De narcist zegt dit alléén tegen jou zodat jíj dit gedrag gaat accepteren, niet tegen buitenstanders;
14. Jou beschuldigen van hun slechte keuzes. Ze nemen geen verantwoordelijkheid voor hun gedrag door de oorzaak van hun gedrag te externaliseren, bij jou, het gezag, de overheid of wie dan ook. Ze zijn daar erg emotioneel over. Ze acteren met 100% overtuiging;
15. Het passief-agressief eens zijn met jou. Ze zeggen het eens te zijn met je maar gaan achter je rug om in verzet, ze zeggen A maar doen B;
16. Het projecteren van hun gevoelens op jou zodra jij iets ter sprake bent;
a) jij bent gewoon jaloers
b) jij bent gewoon boos of verdrietig of bang;
17. Je beschamen/voor schut zetten. Voor elke kleine vergissing die je maakt wordt je volledig belachelijk gemaakt en voor schut gezet, als hele persoon, ook voor dingen die helemaal niet waar zijn zoals je kapsel of je kledingkeuze;
18. Je een schuldgevoel aanpraten. Zeggen dat ze niemand anders hebben dan jij waardoor jij niet weg kunt, dan hebben ze helemaal niemand meer. Jou een schuldgevoel aanpraten als je erover denkt weg te gaan. Tegelijkertijd hanteren ze dubbele standaarden: zij doen alles voor jou en jij doet helemaal niets voor hen, je bent lui, hebt niets voor de familie over, ook hier proberen ze een schuldgevoel aan te praten;
19. Valse beschuldigingen, in het bijzonder wanneer jij probeert een onderwerp te bespreken waar je last van hebt zodat jij in plaats van dit onderwerp te bespreken nu bezig bent jezelf te verdedigen tegen de beschuldigingen:
a) 'ja maar jij hebt dit of dat gedaan';
b) 'ja maar jij wilde me opzettelijk kwetsen', het toeschrijven van kwade intenties, ook dit is meestal pure projectie;
20. Slachtoffer spelen, van jou of van de maatschappij, wederom zeer overtuigend, het zijn meester acteurs. Ze weerhouden jou ervan om je eigen keuzes te maken omdat zij zich daar rot bij voelen, bijvoorbeeld jou ervan weerhouden iemand te bezoeken omdat je hem/haar dan in de steek laat;
21. Pathologisch liegen, ze spreken zichzelf voortdurend tegen, ze zeggen je iets toe en zeggen binnen een paar minuten weer dat ze dit nooit gezegd hebben;
22. Aanvallen op je karakter (karaktermoord), jouw persoon wordt teruggebracht tot een verzameling van tekortkomingen;
23. Beledigingen, uitschelden (hoer, slet), vloeken en tieren;
24. Je aanvallen op je kwetsbaarheden;
25. Woordensalade (doorpraten over moeilijk te volgen zaken, van alles en nog wat en van de hak op de tak, zonder enige noodzaak, ze vullen lucht...)
26. Stropopredeneringen: het opzettelijk verkeerd opvatten van wat je hebt gezegd, het interpreteren van je standpunt zodat dit makkelijk te weerleggen is en suggereren dat dit je daadwerkelijke standpunt is meestal door je woorden enorm te overdrijven waardoor je in urenlange discussies beland over wat je bedoeld hebt. Hierbij worden je woorden in de mond gelegd die je nooit hebt gebruikt of bedoeld hebt te gebruiken;
27. Openlijke of ingesloten bedreigingen: dat ze je in de steek zullen laten of dat jou iets slechts zal overkomen, niet zelden nadat ze je al financieel afhankelijk gemaakt hebben en geïsoleerd hebben van familie en vrienden of dreigen met de stiltebehandeling: hoe dúrf je me tegen te spreken, hoe dúrf je mijn mening te weerleggen, hoe dúrf je iets van mij te vragen;
28. Angstverspreiding, ze doen het voorkomen als zorgzaamheid maar in feite vullen ze je met angst om te voorkomen dat je bepaalde stappen zet;
29. Je vergelijken met anderen (triangulatie), waarbij anderen het uiteraard altijd beter doen dan jij;
30. Dom en onschuldig spelen, doen alsof ze bepaalde dingen niet doorhadden of wisten;
31. Agressie en intimidatie; stemverheffing, uitbarsten en dan doen alsof dit niet het geval was, je onder druk zetten, soms simpelweg met één vuile oogopslag. Misschien houd jij dan je mond en wint de narcist, jouw behoeften zijn nooit gezien en aan zijn behoeften wordt volledig voldaan;
32. Aanvallen vermomd als grapje, gemene en sarcastische humor.
33. Jou het gevoel geven dat je niet deugt, dat niemand van je houdt, dat jij de enige bent die zo dom, onnozel, achterlijk etcetera doet. 'Iedereen is het met mij eens, iedereen vindt jou een.... ', vul maar in.
34. Valse beloftes doen voor de toekomst, jou een goed gevoel geven door dingen in het vooruitzicht te zetten, helaas worden deze zelden waar.
Dit wordt allemaal heel subtiel gedaan. Ze passen dit soort tactieken reflexmatig en automatisch toe omdat ze al hun hele leven manipuleren. Daarom zijn ze er ook zo goed in, de meeste narcisten doen dit al sinds hun kindertijd, vanaf een leeftijd van ongeveer vijf jaar. Ze hebben er plezier in omdat ze geen echte (emotionele) empathie hebben.
Het zou zomaar kunnen dat jij deze tactieken niet zo snel herkent en je waardeloos voelt na zo'n gesprek omdat je geen kans krijgt het te verwerken. Hierdoor kan het erg lang duren voor je het door hebt.
Samengevat:
Een narcist houdt van gesprekken, want dit is een manier en een wapen voor hem om jouw werkelijkheid te ontkennen, je te beledigen en jou zover te krijgen hun versie van de werkelijkheid te accepteren. Ze zullen proberen jou ervan te overtuigen dat je gevoelens onterecht zijn, je meningen er niet toe doen en je interpretatie van de werkelijkheid nergens op slaat. Jij ziet het allemaal verkeerd en zij dicteren jou hun versie van de werkelijkheid. Jouw zintuigen registreren de zaken verkeerd dus je hebt de narcist nodig om te begrijpen wat er gebeurt. Ze gebruiken al deze manipulatietactieken binnen gesprekken om je te kwetsen, verwarren, desoriënteren en je zover te krijgen dat je doet wat zij willen.
Vaak zijn ze hier nog trots op ook, dat ze dit keer op keer kunnen doen en dat jij dit nog toestaat ook....
Sjoukje Varwijk is kennis-en ervaringsdeskundige op het gebied van Narcistische mishandeling. In haar praktijk (Ready4Reset, voorheen praktijk CoBeSlaN) biedt zij hulp aan mensen die hiermee te maken krijgen.
