Vroege signalen
van een toxische relatie:
Uit een 30 jaar durende studie in de VS naar de
empathische en narcistische kenmerken van studenten kwam het volgende naar
voren:
In 1980 vertoonde 30% van de studenten sterke trekken van
narcisme, 70% vertoonde sterke trekken van empathie. In 2010 was dit precies
andersom.
Naar schatting is er bij 1% van de bevolking sprake van
pathologisch narcisme, de narcistische persoonlijkheidsstoornis. Extreem
narcisme komt voor bij 6 tot 10% van de bevolking. Hoewel niet pathologisch is ook deze vorm wel zéér schadelijk
voor de omgeving.
Toxische relaties zijn vanaf het begin anders, meestal
zijn er al de eerste 2 uren duidelijke waarschuwingssignalen. Narcisten
gebruiken tactieken, en deze tactieken vormen een patroon, zichtbaar, constant
(hetzelfde patroon in dezelfde volgorde in elke nieuwe relatie) en universeel.
Narcisten zien er normaal uit, ze zijn zelfs charmant. Ze
weten dat hun relatie disfunctioneel is en oneerlijk tegenover hun partner, er
is geen schuldgevoel, zij hebben meer rechten en hun partner was slechts een
object.
Vanaf het begin worden er tactieken toegepast:
Grooming:
gedrag volgens script met psychologische manipulatie als doel; liegen,
misleiden en toneelspelen om te beïnvloeden. Psychologische manipulatie werkt
het best wanneer het brein degene die het toepast beschouwt als een legitieme
autoriteit. De narcist zal deze autoriteit snel verwerven door meteen veel
beslissingen te nemen (laten we hier gaan zitten, neem nog een drankje
etcetera, de narcist neemt de leiding) waarbij jij volgt, je brein past zich
aan. Evan Stark beschreef dit gedrag als coercive control, een gedragspatroon
waarbij de vrijheid van het slachtoffer wordt ontnomen, uiteindelijk leidend
tot verlies van zelfbewustzijn.
Het contact
maximaliseren: je uit je hoofd praten dat je naar huis gaat, je bellen,
sms-en, appen etcetera tot laat in de nacht. Verlengd contact als dit creëert
een kunstmatige intimiteit; je hebt het gevoel dat je iemand heel goed kent, al
een hele tijd, je vertrouwt hem. Diep in de nacht vertel je dingen die je
overdag niet gauw doet, de vermoeidheid speelt je parten, hierdoor krijgt de
narcist meer invloed.
Alles op zijn/haar
manier: niet alles is rozengeur en maneschijn, alles moet op zijn/haar
manier gedaan worden, wordt woedend als je zijn gezichtspunten en meningen niet
deelt of wanneer jij zijn controle weerstaat. In het begin zal hij eenvoudigweg
probeer jou van gedachten te laten veranderen, maar woede schuilt onderhuids en
na een tijdje zal hij geen moeite meer doen dit te verbergen.
Je zelfvertrouwen
verlagen: dit maakt je makkelijker te manipuleren. Hij zal aandacht
besteden aan elke tekortkoming of fout, geeft commentaar, maakt er grappen over
en zet je voor schut. Het is een constant aantrekken en afstoten. Wanneer jij
je terugtrekt zal hij je weer behandelen als ‘speciaal’, het is een combinatie
van nice and nasty ;aardig en vervelend. De band is dan zelfs sterker dan
wanneer iemand voortdurend gemiddeld aardig is.
De relatie is te veel, te snel en transformerend.
Te veel: van niet in je leven tot allesbepalend in je
leven;
Te snel: te snelle toekomstplanning, al snel spreken over
‘toekomstige echtgenoot’, ‘toekomstige moeder van mijn kinderen’ etcetera;
Transformerend: hij probeert je al snel te veranderen met
‘adviezen’ op allerhande terrein, van kledingkeuze tot hoe te reageren op
situaties.
Al snel wordt het ‘jij en ik tegen de rest van de wereld’,
‘joined to the hip’ oftewel je bent overal samen, dit isoleert je van anderen en
ruïneert je relaties met anderen.
Mocht je dit herkennen in je nieuwe relatie?? GET OUT!
Leer dit aan je kinderen… maak ze ervan bewust dat niet
alle mensen het beste met je voor hebben en voorkom een hoop leed.
Sjoukje Varwijk is kennis-en ervaringsdeskundige op het gebied van Narcistisch geweld. In haar praktijk (praktijk CoBeSlaN) biedt zij hulp aan de slachtoffers die hiermee te maken krijgen.
Kijk voor meer informatie op www.cobeslan.nl
©Praktijk CoBeSlaN